Megalitismo - MARIN

Co Neolítico a primeira gran revolución da humanidade, haberá grandes cambios e con eles aparecerá tamén a primeira arquitectura monumental de Galicia, o Megalítico, que se desenvolverá fundamentalmente no 3º milenio a.C.

É a arquitectura dos ?menhires?, dos ?dólmenes? e dos Cromlech?.

Especial importancia no noso concello teñen os dólmenes ou mámoas,dos que temos numerosas mostras.
As mámoas tiñan unha función funeraria, aínda que hai autores que sinalan outras posibles funcións (sociais, relixiosas, marcas de territorialidade etc.).
 O seu emprazamento está sempre condicionado por unha serie de factores: proximidade das canteiras, terreo adecuado para que puidesen ser divisadas de lonxe etc.
As mámoas do Morrazo foron escavadas na súa maioría, nunha campaña arqueolóxica dirixida por Ramón Sobrino Lorenzo-Ruza, e a pesar dos espolios sufridos con anterioridade, chamou moito a atención a cantidade de restos  atopados, exvotos funerarios compostos por: machados pulimentados, fragmentos cerámicos, puntas de frechas, microlitos, etc.

Moitos destes achados, procedentes das necrópoles megalíticas de Chan de Armada, Chan de Arquiña, e Chan de Castiñeiras, nos límites entre os concellos de Marín, Vilaboa e Moaña, atópanse hoxe na sala arqueolóxica do Museo de Pontevedra.
En Marín temos mámoas en Monte Campolongo (Pastoriza, Ardán), Forno de Arcas (Pastoriza), Chan dá Armada (San Tomé de Piñeiro), Lagucheiros (Piñeiro), Allariz-Pedra dá Mina (Piñeiro), Gagán ( Piñeiro), Pedralonga (Lago de Castiñeiras), Outeiro (San Xulián),  e Campo dous Mouros (Mogor).

Tamén de época megalítica temos a coñecida como Pedrafita de Casa Vellas ou de Currás, menhir de 3´14 m. de altura por 9´5 Tm. de peso. Presenta algúns gravados, fundamentalmente cazoletas, e no ano 2003 perdeu o seu primitivo emprazamento por causa da construción da vía de circunvalación de Marín. Segundo o investigador J. Alberto Alonso Fernández, esta Pedrafita de Currás sería un observatorio astronómico do Neolítico.